Aanhoudende lichamelijke klachten en het vinden van een nieuwe loopbaan, ga er maar aan staan! In dit blog leer je hoe je stapsgewijs kunt onderzoeken hoe je vanuit je hart het leven kan gaan vormgeven dat werkelijk past bij wat je wilt. En kloppend is bij wat jij op dit moment aankunt met je aanhoudende lichamelijk klachten.
Wet Poortwachter en de druk om te herstellen bij aanhoudende lichamelijk klachten
Als je een langere periode uit de roulatie bent en je huidige werk (nu) niet kunt uitvoeren, komt er vroeg of laat een periode waarop je je gaat heroriënteren en een periode van re- integratie gaat doorlopen. Meestal zijn hier allerlei externe partijen betrokken zoals de bedrijfsarts, je werkgever, het UWV of andere instellingen. En deze partijen handelen allemaal volgens de wet verbetering poortwachter procedures.
Deze wet is een feit waarmee alle partijen te dealen hebben. Ongeacht wat we daar van vinden. De spagaat waarmee alle betrokkenen te maken hebben, en die vooral voor jou heel voelbaar zal zijn is deze: jouw herstel valt niet binnen een proces te duwen. En hoe meer jij het gevoel krijgt binnen een proces te moeten passen, hoe meer druk dit op jouw herstel kan leggen.
Persoonlijk heb ik veel angst gehad voor het UWV. Mijn hoofd maakte daar enorme rampscenario’s van zoals je in deze podcast met Psycholoog en ACT opleider Gijs Jansen kunt beluisteren ‘Weer de snelweg van het leven op na een burnout’. *Je hoort dat ik door het toepassen van ACT Defusie technieken, die we ook oefenen in alle ACT- trajecten, gelukkig een stuk losser van deze angstige gedachten ben komen te staan.
Achteraf gezien was deze hele periode een ontzettende grote les in het leren loslaten van een bepaald resultaat. Namelijk het streven naar weer zo snel mogelijk de oude worden zoals ik dat in mijn hoofd had. Uiteindelijk gaat het er om dat alle partijen de juisten inspanningen leveren en wat daarvan het eindresultaat zal zijn, zal zich gaandeweg gaan ontvouwen.
Loslaten van wat nu op dit moment niet gaat met je aanhoudende lichamelijke klachten
Er wordt natuurlijk van jou verwacht dat je van alles doet aan het herstel van jouw aanhoudende lichamelijk klachten. Maar die weg houdt ook in dat er stil gestaan mag worden bij het verdriet van het niet meer zondermeer kunnen doen van wat je voorheen kon. Te snel vooruit willen is soms ook een manier om dit verdriet niet te hoeven voelen. Je blijft dan bijvoorbeeld steeds je grenzen overgaan om aan anderen en jezelf te bewijzen dat het echt nog wel gaat.
Maar ook wanneer je rationeel best kunt bedenken dat je huidige functie in ieder geval voor nu niet meer passend is, kun je voor uitdagingen komen te staan. Je hebt dan bijvoorbeeld wel al zin in het verkennen van een ander pad. Maar gevoelsmatig zullen er ook aspecten aan je oude baan zitten die je zult gaan missen. Het ligt dus vaak niet zo zwart wit.
Wat ga je missen?
Zo werd het bij mij eigenlijk steeds duidelijker dat het werk bij KLM niet meer paste bij wat ik aankon. En dat streven naar terugkeer in mijn oude functie niet voor duurzame inzetbaarheid zou zorgen. Daarnaast voelde ik oprecht heel helder dat het voor mij in die rol ook klaar was.
Toch ben ik door deze conclusie achteraf gezien ook heel snel voorbij gegaan aan de aspecten van het werk die ik wel zou gaan missen: het samenwerken in teams met een hoge standaard, het reizen en professionaliteit van de organisatie.
Sta hier heel even stil. En Stop even met lezen. Voel eens, wat ga jij missen of mis je al van je oude werk?
De behoefte aan zingeving en ergens bij willen horen
Ieder mens heeft de behoefte ergens bij te horen en iets te willen bijdragen aan de maatschappij. Toen ik ruim twee jaar thuis zat vond ik de momenten waarop mijn buren naar het werk gingen en thuiskwamen altijd het meest confronterend, omdat ik juist zo graag weer aan de slag wilde.
Je zal dit gevoel ongetwijfeld herkennen, ergens bij willen horen en ergens aan willen bijdragen is een universele basisbehoefte. En omdat we in een steeds meer geïndividualiseerde maatschappij leven, is werk een van de grootste bronnen waaruit we dit verlangen van willen bijdragen kunnen halen. We halen daar een aanzienlijk gevoel van identiteit uit.
Voor veel mensen is het doormaken van een moeilijke periode met aanhoudende lichamelijke klachten tegelijkertijd een moment waarop zij stilstaan bij deze existentiële vragen:
- wie ben ik zonder mijn werk?
- wie ben ik echt?
- wat wil ik nu echt?
- wat kan ik nu met mijn klachten?
- hoe kan ik willen en kunnen met elkaar in balans brengen?
Zien wie je echt bent
De onweerlegbare waarheid is dat ziekte, verlies en pijn onderdeel zijn van het leven. Ik kan het helaas niet mooier maken dan het is. En met die waarheid worstelen we als mens. Ons hoofd roept dat er wat mis gaat wanneer ons lichaam niet doet wat wij willen. Je gedachten roepen dat het niet eerlijk is.
En toch is het zo.
Precies daar waar het schuurt ligt ook je plek van mogelijke groei. Wat als deze periode je dichter bij je essentie brengt? Gewoon door hier te zijn? Dat je waardevol bent door te zijn wie je bent, zonder dat je daar maar iets voor hoeft te doen?
Zelf heb ik bijvoorbeeld altijd heel erg de behoefte gehad om mijzelf te bewijzen. Om andere te laten zien dat ik goed genoeg was. Toen juist de belangrijkste gebieden waarin ik deze bewijsdrang het meest tegenkwam, in werk en partnerrelaties, in een keer wegvielen werd ik geconfronteerd met een gevoel van leegte en afgescheidenheid. Dit gevoel stap voor stap doorvoelen deed mij realiseren dat ik onderdeel uitmaakte van een bron die zoveel groter is dan ik. En bracht mij uiteindelijk op een wonderlijk nieuwe plek.
Bij die bron kun je trouwens alles plaatsen waar jij je fijn bij voelt: onze gedeelde Menselijkheid, de Natuur, iets alles Omvattend, het Universum, een Godsfiguur of een Liefdevolle energie.
Als je kunt openstaan voor dit idee dat jij in essentie altijd dezelfde zal blijven en zo veel meer bent dan de rol die je tot nu toe in de maatschappij vervult hebt, komt er gaandeweg ook ruimte voor het verkennen van nieuwe vormen van zingeving en bijdragen aan het grotere geheel.
Hoe vind je een nieuwe richting die rekening houdt met je klachten?
Dit is de million dollar question uiteraard. Een vraag waar ik tijdens mijn herstel heel wat denkwerk (ok, piekerwerk) in heb gestopt. Tijdens een re- integratietraject gaat het altijd om de snelste weg naar arbeid. Maar omdat je herstelproces hier parallel aan loopt, voelt het vaak als koffiedik kijken. Hoe weet je waar je uiteindelijk uitkomt qua herstel? En hoe kan je daar in het hier en nu zulke grote beslissingen op baseren?
Ingewikkelde vraagstukken waarbij je vooral heel erg in je hoofd gaat zitten. Alsof je een plan moet maken, zonder dat je alle noodzakelijke informatie tot je beschikking hebt. De druk tot het maken van de juiste beslissingen kan zo gevoelsmatig aanzienlijk oplopen. Zeker als cognitieve klachten zoals gebrek aan concentratie, energie en het gevoel van hersenmist je ook nog belemmeren.
Wanneer dit je bekend voorkomt realiseer je dan dit: het gaat hier eigenlijk grotendeels ook over koffiedik kijken. Niemand heeft een glazen bol. Behandelaren niet, bedrijfs- en verzekeringsartsen niet en jijzelf ook niet. Dus de meer interessantere vraag is dan: Welke richting wil je die koffiedik op laten wijzen? Het is uiteindelijk allemaal een intentie. Een intentie met een gezamenlijke inspanning van alle partijen. En waar de realiteit uiteindelijk uit gaat komen, kan zich alleen maar in het moment zelf openbaren.
Snelste weg naar arbeid vanuit je hoofd of hart?
Mag jij je echt heroriënteren met je hart van je hoofd? Wanneer je voelt dat je hart eigenlijk geen stem mag hebben in het vinden van jouw nieuwe pad, kun je er donder op zeggen dat je hoofd de regie heeft overgenomen. De wet stelt immers dat de snelste weg naar arbeid gekozen moet worden. Dus dan is luisteren naar je hart maar een luxe, toch?
Toen ik binnen vijf jaar voor de tweede keer in een Tweede spoortraject terecht kwam door mijn aanhoudende lichamelijke klachten, vond ik dat op zijn zachts gezegd nogal confronterend. Daar zat ik weer. Met het invullen van de zelfde loopbaantests. Deze tests voelde voor mij niet alleen droog en weinig vernieuwend, ik werd er eigenlijk vooral heel overprikkeld van. Mijn hoofd ging me zo alleen nog maar meer in de weg zitten.
Maar….er was ook een kwartje dat viel.
Herken je dat?
Zo had ik jarenlang yogales gegeven en een coaching praktijk gehad naast het vliegen, maar het verlangen om dit werk opnieuw te gaan uitvoeren mocht ik van mijn hoofd niet hebben. Dit kon toch nooit de snelste weg naar arbeid zijn? En precies dat bleek het te zijn!
Wat roept jouw hoofd allemaal wanneer het gaat om jouw loopbaanwensen en talenten?
Op ieder moment heb je namelijk de keuze om te luisteren naar de angstige stem in je hoofd. Of te leren hoe je die stem steeds meer kan laten tetteren zodat jij de richting van je waarden kunt volgen. Ook met je aanhoudende lichamelijke klachten.
Meer voelend je nieuwe richting vinden
Persoonlijk vind ik het prettiger om meer beeldende opdrachten te doen wanneer het gaat om het onderzoeken van talenten en loopbaanwensen. Omdat het je meer uit je al zo overvolle hoofd haalt. En in contact brengt met je gevoel.
Daarom had ik bijvoorbeeld verschillende opdrachten uit boeken ingesproken zodat ik meer feeling kreeg met de richting die ik op wilde. Op deze manier kwam ik ook in contact met het Talentenspel.
Eindelijk heb ik laatst een hele dag training gehad over het talentenspel. Onder de warme begeleiding van Hanneke van Riet en Hans Dekker leerde ik mijn talenten niet alleen beter kennen, maar zag ook meer hoe deze zich onderling verhouden tot elkaar. Zeker als je net als ik destijds niet verder komt met het doen van standaard tests die je alleen nog maar meer in je hoofd laten zitten en je juist meer naar je gevoel wilt leren luisteren om je talenten beter in te zetten, kan ik je dit traject van harte aanbevelen. De inzichten geven je inspiratie en een gevoel van vertrouwen in jouw persoonlijk pad.
De basis van het Talentenspel wordt gevormd door archetypen, mythen, de vier elementenleer, de mystiek van de twaalf, de reis van de held en de Kabbala levensboom. Het Talentenspel is verder gebaseerd op het werk van Joseph Campbell, Carl Gustav Jung en Ken Wilber.
Spelenderwijs geeft Het Talentenspel je inzichten in onder andere de onderstaande vragen:
- Wat wil ik met mijn leven?
- Hoe kan ik iets betekenen voor mezelf en anderen?
- Hoe ontdek ik mijn levensmissie?
- Hoe kan ik mijn talenten het beste inzetten?
- Heb ik wel de juiste baan?
- Hoe kan ik gelukkig worden in het werk dat ik doe?
- Ik heb zoveel talenten, ik weet niet wat ik voor loopbaan moet kiezen?
Mogelijkheden tot verandering
Het is lastig voor mij om vanaf deze plek te weten hoe jouw aanhoudende lichamelijke klachten zich precies uiten. En hoeveel invloed deze hebben op jouw functioneren. En ik weet ook dat het erg ingewikkeld kan voelen om de balans tussen willen en kunnen te vinden. En die is bij mij zeker ook weleens mis gelopen. Waardoor ik uiteindelijk juist nog dichterbij het leven gekomen ben dat zich op dit moment voor mij ontvouwt.
Hoe je situatie op dit moment ook is, het is uiteindelijk vooral belangrijk voor jezelf om te gaan experimenteren met wat wel mogelijk is door middel van reflectie, vrijwilligerswerk, stages of leerwerkplekken. Om zo te mogen onderzoeken wat er binnen je eventuele arbeidsbeperkingen mogelijk is. Kortom, zoals we dit verhaal al begonnen: durf het eindresultaat los te laten. Voel dat je zo steeds losser komt te staan van wie jij denkt te moeten zijn. En steeds dichterbij de persoon komt die je werkelijk bent.
* (Note: om de podcast voor een zo’n breed mogelijk publiek toegankelijk te maken hebben we er samen het woord ‘burnout’ voor gekozen, maar je zult voelen dat het binnen ACT eigenlijk niet zo veel uitmaakt wat voor label jouw klachten hebben gekregen).