Laat ik met de deur in huis vallen, het boek Je vermoeidheid te lijf’ van gezondheidspsycholoog Annemarieke Fleming is een waar lichtpuntje in donkere en vermoeide tijden. In de eerste plaats zou ik willen zeggen dat het een Must Read is voor iedereen die aanhoudende vermoeidheidsklachten ervaart bij ALK, post- COVID of na Kanker. Ten tweede vind oprecht dat het een standaard werk zou mogen zijn bij iedere behandelaar die met deze cliënten werkt. En het verbaast mij dan ook dat dit boek bij zoveel professionals nog niet bekend is of nog niet wordt toegepast.
Er wordt dan veel nadruk gelegd op het weer gaan bewegen, maar wanneer er totaal geen energiereserves zijn is dat het paard achter de wagen spannen.
Herstel is nooit opgebouwd uit een ding. Het is altijd een combinatie van verschillende factoren zoals het leren van nieuwe psychologische vaardigheden, binnen je grenzen bewegen en weten hoe je je zenuwstel positief kunt beïnvloeden. Maar de basis is uiteindelijk het opladen van je energiereserves. Dat zal uiteindelijk alle andere factoren positief ondersteunen. En daar biedt dit boek je de ultieme richtingwijzers voor aan.
Slaapproblemen en overdag rusten
Aangezien ik persoonlijk redelijk wat slaapproblemen heb gehad, was ik altijd voorzichtig met het overdag rusten tijdens mijn herstel van mijn aanhoudende lichamelijke klachten. Soms even, maar dan voor 15:00 uur en maximaal 20 minuten. Zo had ik het geleerd. Maar na COVID waren reserves zodanig leeg dat ik weer dezelfde bekende uitputting symptomen voelde als tijdens het hoogtepunt van de aanhoudende klachten: verhoogde hartslag, trillende spieren na de geringste inspanning en een ontregeld stressresponse- systeem. Gecombineerd met de bekende post- COVID symptomen van kortademigheid, een schommelende suikerspiegel en problemen met aandacht, prikkel- en informatieverwerking.
Opbouwen van activiteiten zonder reserves
Omdat ik voor mijn revalidatietraject voor Aanhoudende Lichamelijke Klachten (ALK) overtraind was geweest, wist ik inmiddels wel dat het door deze lichaamssignalen heen bewegen en opbouwen van activiteiten geen verstandige keuze was. En aangezien ik bekend was met het andere boek van Annemarieke Fleming Pijn & het brein, had ik ook al wel eens iets gelezen over de OR- methode: het Opladen van Reserves. Dus toen ik het boek Je vermoeidheid te lijf onder ogen kreeg ben ik de OR-methode vrijwel direct gaan toepassen toen ik voelde dat mijn lichaam weer dezelfde signalen van uitputting gaf. Daar las ik onder andere dat je door de OR- methode juist s ‘nachts beter kon gaan slapen, omdat oververmoeidheid een flinke stressfactor is voor je systeem.
Dit verklaarde ook waarom ik tijdens mijn oude werk bij KLM zo vaak niet kon slapen, terwijl mijn lichaam en geest wel totaal uitgeput voelde. Omdat ik overdag te weinig rust tussendoor kon nemen, bleef de productie van stresshormonen ook hoog tijdens de nacht. Het lichaam en de geest blijven dan te actief om in slaap te kunnen komen. Zo loopt je energiebatterij steeds leger.
Begrijpen waarom je zo vermoeid blijft
Vooral de eerste hoofdstukken geven veel her- en erkenning voor je vermoeidheidsklachten. Je gaat begrijpen waardoor je je zo totaal uitgeput voelt en het geef hoop dat er wat aan te doen is. Wat ook prettig is dat er duidelijk wordt aangegeven welke hoofdstukken need- to- know zijn om te beginnen met de OR- methode. En welke hoofdstukken je wellicht later kunt lezen wanneer je wat meer energie hebt. Je hoeft dus niet eerst het hele boek te lezen om de positieve effecten van de OR- methode te kunnen ondervinden.
Het nemen van gestructureerde rust overdag
Een van de beste inzichten die Je vermoeidheid te lijf mij gegeven heeft is dat het nemen van rust nadat je moe bent van een activiteit niet zo effectief werkt. Verschillende nieuwe wetenschappelijke inzichten laten namelijk zien dat het lichaam deze rustperiode vervolgens als beloning gaat zien, waardoor je onbewust vermoeidheid meer in stand houdt.
Wanneer je steeds na een activiteit gaat rusten, gooit je brein er nog eens een extra portie symptomen tegen aan om opnieuw beloond te worden met een extra portie rust.
Om die reden kun je ook met de informatie gegeven in dit boek zelf een rustschema gaan maken dat je gestructureerd gaat toepassen. En ja dat vraagt discipline. En een beetje lef om je rustperiode bij verschillende partijen bespreekbaar te maken. Maar ook daar worden tips voor gegeven.
Laatst zei Annemarieke Fleming in Psychologie Magazine daar nog het volgende over: ‘Er hangt schaamte en schuld rond het nemen van rust. Als we overdag gaan liggen, vinden we onszelf een lui varken’. Hopelijk vind je dat inmiddels niet meer van jezelf. Maar misschien vind je het nog wel steeds lastig om dit schema bijvoorbeeld te bespreken met een bedrijfsarts, verzekeringsarts of bij familie en kennissen.
Maanden lang elke dag meerdere keren rusten
Uit dit alles blijkt wel dat de OR- methode een beproefde methode is op wetenschappelijke basis die je zeker een kans mag geven voor een langere periode achter elkaar. Uiteindelijk heb ik meerdere maanden, meerdere keren per dag overdag gerust. En inmiddels rust ik nu een keer per dag maximaal 20 minuten, omdat ik voel dat het zo veel goeds voor mijn energie doet. Gun het jezelf en probeer het uit zou ik zeggen! Inmiddels is er ook een luisterboek versie van het boek beschikbaar.
Daarnaast kun je ook voor 0,99 cent de bijbehorende ‘Opbouw van Reserves’ app downloaden voor zowel Android als Apple. Op basis van je persoonlijke belastbaarheid kun je zo berekenen hoe vaak je overdag tussendoor liggend kunt rusten. En hoe en wanneer je deze rustmomenten gaat bijstellen wanneer je vooruit gaat. En dat geeft houvast!